Hoe koeien melken – jaarplanning

Hoe kun je zelf koeien melken? Wil je ook je eigen melkkoe? Lees dan vooral verder! In dit blog laten wij je onze jaarplanning zien. Wat doen wij gedurende het jaar om te kunnen melken?

Op de boerderij hebben wij onze eigen melkkoe. Ruby, onze brandrode koe, voorziet ons dagelijks van verse melk. Eén keer per dag zitten wij op onze knietjes te melken. De rest van de dag heeft ze haar kalf aan de voet.

Maar voordat het zover was dat we haar konden melken zat er al aardig wat tijd in. Hoe werkt dat nu eigenlijk? Hoe lang draagt een koe?

In dit blog delen we onze jaarplanning voor het melken van onze eigen koe.

Wil je zelf ook beginnen met het melken van je eigen koe? Hier lees je hoe het werkt en wat je nodig hebt.

Wat is er nodig om koeien te melken?

Een kalf. Dat is het belangrijkste om de melkgift op gang te krijgen.

Zonder een kalf komt er geen melk op gang. Vergelijk het met een vrouw die borstvoeding geeft. Na de bevalling komt de melkgift op gang. Dit werkt voor een koe precies hetzelfde.

Om een koe te melken dient zij dus een kalf ter wereld te brengen. Er zijn twee manieren om een koe drachtig te krijgen: insemineren of natuurlijk dekken. In verband met het gevaarlijke gedrag van stieren worden tegenwoordig de meeste koeien geïnsemineerd.

Hoe lang draagt een koe?

Een koe draagt circa 9 maanden, hetzelfde als bij mensen.

De gemiddelde drachtduur die is getoetst staat op 9 maanden en 10 dagen. Echter, elke koe en elke situatie is anders. De ene koe draagt langer als een ander.

Hoe oud dient een koe te zijn om te dekken?

Een koe wordt geslachtsrijp vanaf circa 8-12 maanden. Dit betekend dat zij vanaf dat moment ook gedekt zou kunnen worden.

Echter, het is aan te raden om hiermee te wachten tot zij minimaal 18-24 maanden is. Een koe is gedurende die periode nog volop in groei. Zij kan haar krachten goed gebruiken voor haar eigen groei, in plaats van die van een kalf.

Wat is het droogzetten van koeien?

Droog zetten is het stoppen met melken.

Koeien worden drooggezet 2 à 3 maanden voor de bevalling. Dit geeft de koe de tijd om op krachten te komen voor de bevalling en aanstaande nieuwe melkproductie.

Jaarplanning om koeien te melken

Wil je kleinschalig en hobbymatig een koe melken? Dat helpt wellicht onderstaande jaarplanning.

1. Inseminatie of natuurlijke dekking in juli;
2. Bevalling in april;
3. Melken start na 3 à 4 dagen. Lees hier meer over het melken;
4. De tochtigheid start na 3 maanden opnieuw. Insemineren wederom in juli;
5. Droog zetten 2 à 3 maanden voor de bevalling, januari-februari-maart;
6. Bevalling in april.

Onderstaand een schema waarbij men kan melken van april 2023 tot januari 2024.

Dekking	Juli 2022
1e Bevalling	April 2023
Nieuwe dekking	Juli 2023
Droogzetten	Januari-februari-maart 2024
2e Bevalling	April 2024

De exacte planning is uiteraard afhankelijk van de tochtigheid van de koe. Gedurende de tochtigheid kan een koe gedekt worden. Een koe is ongeveer één keer in de drie weken tochtig.

Waarom kalveren in het voorjaar?

Het kalveren in het voorjaar heeft diverse voordelen. Zowel voor de koe, het kalf als ook voor jou. Voordelen hiervan zijn bijvoorbeeld:

• De koe kan het verse gras op. Goed gras bevordert de melkgift. Hoe meer kwalitatieve voeding ze binnenkrijgt, hoe meer melk ze kan genereren;
• Doordat er meer vers gras beschikbaar is zijn de voerkosten lager;
• Het kalf kan gedurende het grasseizoen volop groeien zonder dat hij extra voerkosten met zich meebrengt;
• Het is langer licht. Dit betekend dat jij vaker in het licht kan melken. Dat doet je humeur vast goed.

Hoe koeien melken?

In dit blog lees je meer over het melken van een koe met de hand. Hieronder vind je een beknopte versie.

1. Zorg dat de koe vast staat. Bijvoorbeeld in een melkstand of met een halstertouw;
2. Geef de koe te eten;
3. Masseer de uier met een katoenen- of uierdoek. Verwijder eventueel aangekoekt vuil met warm water;
4. Zet de RVS emmer onder de koe. Pak een speen bovenaan vast tussen duim en wijsvinger. Sluit vervolgens één voor één je vingers vanaf boven. Zo duw je de melk van bovenaf, door de tepel heen, naar beneden;
5. Zodra je dit lekker in de vingers hebt kun je beginnen met twee handen te melken;
6. Na het melken kun je de koe voorzien van een uierzalf en/of uierdip in dipbeker of spray;
7. Zodra je klaar bent met melken laat je de koe weer los;
8. Binnen giet je de melk over in glazen bewaarflessen of voedselemmers. Giet de melk door een kaasdoek heen in de fles of emmer. Dit filtert eventueel vuil uit de melk.

Meer over koeien

• Lees hier wat je nodig hebt voor het houden van een hobby koe;
• Hier lees je meer over het melken met de hand;
• Lees hier onze 10 tips voor het hobbymatig houden van koeien.

Wat kun je met rauwe melk?

• Maak er pudding van;
• Slagroom;
• Of maak zelf ricotta;
• Lees hier meer over het gebruiken van rauwe melk in de keuken.

Alle foto’s in dit artikel zijn gemaakt door en eigendom van Froukje Kuiper.

Hoe koeien melken