Varkens houden in de moestuin? Hoe werkt dat? Joanne en haar moeder deden het op hun Tuinderij uit de Kluiten.
Gastblog door Joanne van Tuinderij Uit de Kluiten
Toen Lieke en Sander vroegen of er mensen geïnteresseerd zijn om een gastblog te schrijven heb ik niet getwijfeld. Wat een ontzettend leuk verzoek en hoe gaaf om samen met gelijkgestemden te kunnen werken.
Ik kreeg al snel een reactie terug en binnen drie berichten heen en weer waren we al uit het onderwerp. Dat krijg je als gelijkgestemden denk ik.
Starten met een moestuin
Mijn naam is Joanne, samen met mijn moeder Marian heb ik een gezamenlijke hobby: moestuinieren. In 2012 begon het met één vierkante meter moestuin in de achtertuin, die al snel te klein werd. In 2013 gingen we samen bij een tuinderij vrijwilligerswerk doen zodat we meer konden leren in de tussentijd. We stonden namelijk op een wachtrij voor een moestuin op een volkstuincomplex. In 2014 kregen we onze eigen tuin toegewezen, een tuin van 200m2 waar al een aantal jaar niets meer op was gedaan. Maar dat hield ons niet tegen.
Een aantal jaar later namen we de moestuin naast onze moestuin erbij en gingen we van 200 naar 400m2. We hadden verhoogde moestuinbakken, een bloemenveldje, een kleine bongerd met onze picknick tafel ertussen, een klein kasje en een enorme compostbak.
Dieren in de moestuin?
Toch kriebelde er iets bij mij. Ik wilde dieren, om de cirkel rond te maken. De composthoek was leuk, maar het duurde lang om te composteren en doordat het niet warm genoeg werd ging onkruidzaad niet dood. De gedachte om je onkruid aan dieren te voeren trok mij enorm. Zo werd er niks weggegooid, krijg je er iets voor terug en ook de mest geeft de tuin weer voeding. Ik had kippen in gedachten, de eieren kon ik al proeven als ik eraan dacht. Een nadeel…er mochten op het volkstuincomplex geen dieren gehouden worden en ik moest Marian nog overtuigen.
Dat laatste was uiteindelijk niet heel ingewikkeld, dat had ik niet verwacht. Toen ik haar zei dat ik graag dieren wilde om de cirkel rond te maken en zat te denken aan kippen en wat kippen allemaal voor ons konden betekenen was het antwoord heel snel “dat is goed, maar dan wil ik een varkentje!”. Dat laatste zag ik niet aankomen ,maar maakte me zo enorm blij. Ik had al veel gezien, gelezen en gehoord over varkens in de moestuin dus ik had daar wel ideetjes bij.
Tuinderij uit de Kluiten
Fast forward naar 1,5 jaar later, een tijd waarin plannen vorm kregen en we een nieuwe plek vonden die dichterbij huis is, zodat dieren verzorgen beter in ons dagelijks leven past.
We startten een tuinderij. Dat op zichzelf is al een heel verhaal, en mocht er interesse zijn willen we dat uiteraard ook delen. Maar voor nu richten we ons even op de varkens.
Met het starten van een tuinderij komt veel kijken, veel meer werk dan een moestuin op een volkstuincomplex. Het idee was dan ook om zoveel mogelijk met de natuur samen te werken. We wilden varkentjes en kippen en daarnaast fruitbomen, fruitstruiken en groentebedden. Een manier vinden om het allemaal zo efficiënt mogelijk aan te pakken was: de dieren helpen ons met het werk.
Varkens in de moestuin
Wist je dat varkens van nature houden van wroeten met hun neus? Ze zoeken naar voedsel, dierlijk en plantaardig, in de grond. Niet altijd leuk als ze je hele gazon omver wroeten, maar in ons geval een pluspunt. We moesten de moestuinbedden nog vormen en om dat allemaal met de hand om te spitten had ons maanden gekost en misschien ook nog wel een hernia.
De varkens zouden dat werk voor ons gaan doen.
We mochten onze biggetjes ophalen toen ze 8 weken oud waren. Toen waren ze al aardig groot, maar klein genoeg om in een bench achter in de auto te vervoeren. Best handig, zo hoefden we alleen een bench te regelen en konden we de varkentjes goed in de gaten houden. We kozen voor Husumer varkens omdat deze prachtige tekening hebben, goede wroeters zijn, een ras is dat weer aan het terug komen is en een ras is dat goed vlees produceert.
Foto: varkentjes net opgehaald in bench achter in de auto, augustus 2020.
Hoe wij onze varkens hielden in de moestuin
Ter voorbereiding hadden we schuilhut gebouwd en daaromheen een tijdelijke kleine ren zodat de varkens even konden wennen aan hun nieuwe omgeving. Wij hebben hier hekjes voor gebruikt die we nog hadden liggen, maar een stal of iets dergelijks kan ook heel goed. Idealiter hou je ze daar twee weken zodat ze kunnen wennen aan jou en de omgeving, maar ook zodat ze leren dat jij te vertrouwen bent omdat je ze eten geeft.
Schrikdraad heb je uiteindelijk wel nodig, varkens zijn enorm sterk en kunnen slecht zien, dus als ze eenmaal uitgebroken zijn krijg je ze niet zo heel makkelijk meer terug. Vandaar dat we het zo belangrijk vonden dat ze weten wie het eten brengt, zo kun je ze lokken.
Foto: Aangekomen bij hun nieuwe huis in tijdelijke ren, augustus 2020.
Gezien wij iedere 2 weken een nieuwe weide voor ze maakten om om te wroeten hadden we een elektrisch net aangeschaft. Er was geen stroom op dat stukje land dus het net werd onder stroom gezet door een mobiele energizer die zichzelf oplaad dmv een zonnecel.
Foto: het eerste ploegwerk, zomer 2020.
Het schuilhok dat we hadden gebouwd bleek uiteindelijk iets te groot en daardoor te zwaar om twee wekelijks mee te verhuizen. Het was wel mogelijk maar gezien we ook geiten kregen, mochten die in het grotere hok en bedachten wij een andere oplossing: een tuintafel waarvan we drie zijdes dicht hebben getimmerd. Deze gebruiken we nu nog steeds voor de geiten.
Varkens houden enorm van schuren en krabben dus zo nu en dan kwam er een plankje los, maar verder hield het boven verwachting goed stand.
Foto: varkentjes in het zelfgemaakte schuilhok van een tuintafel, winter 2020.
Het voeren van varkens
Bij een lokale biologische supermarkt hadden we gevraagd om afvalgroentes etc voor de varkens. Daar waren ze enorm blij mee. Zij moeten betalen voor het aantal kg’s dat ze afvoeren aan groenafval en op deze manier ging het naar een goed doel. Momenteel halen we daar de afvalgroentes nog steeds op en geven we dat aan de kippen en geiten. Wat we niet kunnen gebruiken gaat op de composthoop.
Het einde
Toen de varkens klaar waren met het omspitten waren ze ook mooi op leeftijd. Gemiddeld gezien gaan varkens heel jong naar de slacht en hebben dan altijd op beton gestaan en zijn dan niet buiten geweest. Onze varkens hebben 8 maanden echt varken kunnen zijn en hebben een heel goed leven gehad, dat zorgde ervoor dat het voor ons wel makkelijker was om deze beslissing te nemen. Ook waren ze zo groot en al een aantal keer uitgebroken. Met moeite hebben we ze weer terug kunnen halen. Dat is een keertje leuk, maar het moet ook veilig blijven natuurlijk.
Door omstandigheden hebben we het vlees helaas niet zelf kunnen verkopen, maar de varkens aan een boer verkocht die ze vervolgens heeft laten slachten en het vlees heeft verkocht. Uiteraard hebben wij er ook wat van mogen proberen en ik kan je vertellen…..: we hebben nog nooit zulk lekker, mals, smaakvol (varkens) vlees gegeten.
Foto: producten in de landwinkel afkomstig van onze varkens, begin 2021.
Er vallen nog enorm veel mooie en leuke verhalen te vertellen over ons avontuur met de varkentjes op de tuinderij. Maar voor nu hebben jullie een globaal overzicht van hoe we de varkentjes hebben gehouden
Dankjewel Joanne voor het schrijven van deze gastblog!
Wil je meer leren over het houden van varkens?
- Hier lees je wat je nodig hebt voor het houden van varkens;
- Hoe je scharrelvarkens kan trailer laden;
- Hoe het werkt als je varkens wil laten slachten;
- Hier lees je hoe je het vlees van eigen varkens kan verwerken.
Leave a Reply