Zelfvoorzienend zijn in eigen vlees is een relatief onbekend onderwerp in Nederland. De tijd dat men jaarlijks een kip of varken slachtte op de boerderij ligt ver achter ons. Toch is onze vleesconsumptie nog steeds erg hoog. Hoe kun je er voor zorgen dat je meer zelfvoorzienend wordt in eigen vlees?
Op ‘t Brabants Boerderijtje houden wij enkele nutsdieren. Dieren die een nut hebben. Nagenoeg alle dieren op de boerderij zijn hier met een doel voor ogen. We proberen zo veel mogelijk de cirkel rond te maken.
In mijn ervaring is dit een erg lastig onderwerp om over te praten. Je wordt al snel veroordeeld als je eigen vee laat slachten. Desondanks vind ik het belangrijk dat er informatie over beschikbaar is op internet.
Vroeger wist men niet anders. Jaarlijks werd er een varken geslacht op de boerderij. Het hele gezin hielp mee. Al het vlees werd op eigen boerderij verwerkt. Daarnaast werd meermaals per jaar werd een kip geslacht.
Dat alles is slechts 70-80 jaar geleden. Kun je je voorstellen hoe snel dit van ‘normaal’ naar ‘onwerkelijk’ is gegaan?
Wat is zelfvoorzienend leven?
In een zelfvoorzienend leven streeft men er naar om zelf in diverse zaken te voorzien. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan:
- Zonnepanelen om zelf stroom op te wekken
- Een houtkachel om het huis te warmen en op te koken
- Moestuin om uit te kunnen eten
- Houden van vee om in vlees, melk en eieren te voorzien
Het begrip “zelfvoorzienend” leven wordt door iedereen naar eigen inzicht ingericht. De één streeft er naar om zelfvoorzienend te zijn in energie, de ander vindt zelfvoorzienend in voedsel belangrijker. Het begrip ‘zelfvoorzienend leven’ is niet te vatten in slechts enkele woorden. Doe vooral wat jou past, waar jij je goed bij voelt.
In dit blog gaan we het hebben over zelfvoorziening in eigen voedsel, met name vlees.
Wat kun je doen om zelfvoorzienend voor voedsel te worden?
Als je zelfvoorzienend in voedsel wil worden dien je eerst je eigen consumptie te inventariseren. Hoeveel en wat eet je nu eigenlijk? Hoe groot is je gezin?
Op basis daarvan kun je gaan bepalen wat je zelf wel en niet kan doen. Hou er rekening mee dat je voornamelijk naar gelang van seizoen zal gaan eten. In het voorjaar frisse bladgewassen, een overvloed aan oogst in de zomer, in de herfst pompoenen en in de winter kolen.
Wat zijn manieren waarop je zelfvoorzienend voedsel kan verbouwen?
- Houden van pluimvee voor eieren en vlees
- De moestuin of volkstuin
- Een balkonmoestuin of moestuin in potten
- Fruittuin of boomgaard
- Voedselbos
- Kruidentuin
- Houden van koeien, geiten of schapen voor melk en vlees
- Houden van varkens voor vlees
Als je enkele tomaten kweekt op je balkon, dan ben je al zelfvoorzienend in eigen tomatenconsumptie. In ieder geval voor de periode dat je kan oogsten (en eventueel kan conserveren).
Zelfvoorzienend in vlees
Om in eigen vlees te voorzien zijn er vele mogelijkheden. Elk dier heeft zijn eigen benodigdheden, een bepaalde ruimte die ze nodig hebben, enz. Daarbij is het vlees van elk dier verschillend.
Onderstaande dieren zijn onder andere in Nederland te houden om in eigen vlees te voorzien:
Voor elk diertype geldt een andere wetgeving. Zo is het toegestaan om kleine hoeveelheden pluimvee zelf te slachten. Voor koeien, varkens, schapen en geiten geldt dat dit bij het slachthuis dient te gebeuren.
Kippen houden voor het vlees
Het is wellicht de makkelijkste manier om te beginnen met zelfvoorziening in vleesconsumptie: kippen.
Kippen kun je in kleinere tuin al houden. Ze hebben niet veel nodig. Met voer, water en een uitloop zijn ze al snel tevreden. Hou er echter wel rekening mee dat kippen de grond kapot zullen lopen. Als ze continue op één stuk lopen, zal er uiteindelijk geen gras (of onkruid) meer groeien. Hier lees je hoe wij onze kippen op de wei houden.
Er zijn vele soorten kippenrassen. Dit kan veel verschil maken in de kwaliteit van het vlees. Hier leggen we meer uit over het houden van vleeskippen.
Onze persoonlijke favoriet is de Poule de Bresse. Dit kippenras geeft zacht en mals vlees. Rond de 100 dagen (+/-14 weken) zijn ze slachtrijp.
Zelfvoorzienend in vlees met pluimvee
Naast kippen zijn er diverse andere soorten pluimvee die passen binnen een zelfvoorzienend leven. Denk bijvoorbeeld aan:
- Ganzen;
- Eenden;
- Parelhoenders;
- Kalkoenen.
Elk dier heeft zo zijn eigen behoeftes. Zo hebben ganzen en eenden toegang tot een waterpartij nodig. Parelhoenders en kalkoenen kunnen erg luidruchtig is. Bovendien zit er een groot verschil tussen rassen binnen elke diersoort. Zo zijn er bijvoorbeeld grote en kleine eenden rassen. Een muskuseend is een goed bevleesde eend.
Wij hebben ooit een Kelly Bronze kalkoen haan gehad die 11,5kg vlees opleverde na 4-6 maanden. Dat is vergelijkbaar met de opbrengst van een schapenlam.
Zelfvoorzienend in vlees met varkens
Het houden van vleesvarkens klinkt misschien als onrealistisch. Toch zou ik iedereen die zelfvoorzienend wil leven, een varken aanraden.
Je hebt er meer ruimte voor nodig als pluimvee. De opbrengst daarentegen is ook vele malen groter. Een varken brengt circa tussen de 80-120 kilo vlees op.
Dit vlees is tevens erg divers te verwerken. Je kunt bijvoorbeeld droge worst, bacon, droge ham en zuurkoolspek maken.
Varkens zijn gemakkelijk in onderhoud. Als je verblijf in orde is, vergen varkens niet veel werk. Wij voeren tweemaal per dag en controleren het water. Voor de rest hebben wij er geen werk aan. Hier lees je meer over het houden van varkens.
Schapen houden voor het vlees
Er zijn vele mensen in Nederland die voor de hobby enkele schapen houden. Maar wist je dat dit ook een mooie manier is om jezelf te voorzien in vleesconsumptie?
Als je fokt met schapen kun je ervoor kiezen om de lammeren te verkopen. Vaak worden ze verkocht aan handelaren. Het verbaast mij elke keer weer hoe levendig de handel in schapen is.
Echter kun je er ook voor kiezen om de lammeren zelf te laten slachten. Hier lees je meer over het slachten van lammeren als particulier.
Zelfvoorzienend in vlees met koeien
Koeien zijn de grootste dieren in het rijtje. Ze hebben de meeste ruimte, het meeste voer en het meeste water nodig.
Vroeger was een koe een luxedier. Alleen de hoger geplaatste boeren konden het zich veroorloven. De rest hield geiten (voor de melk).
Koeien kosten meer investering. De aanschafprijs is hoger en de verzorging is duurder. Echter, afhankelijk van het ras, kan een koe ook erg veel vlees opleveren!
Onze koeien leverde doorgaans rond de 200 kilo vlees op. Dat zijn echter kleintjes en/of jonkies! Met een groter ras heb je al gauw 400 kilo vlees.
Maar heb je wel zoveel vlees nodig? Voor een gezin met 4 personen in 400 kilo vlees meer als de gehele vleesconsumptie in één jaar. En dan eet je alleen maar rund.
Hier lees je meer over het houden van koeien.
Welke dieren heb je nodig om zelfvoorzienend te leven?
Er zijn geen standaard combinaties aan dieren die je dient te hebben om zelfvoorzienend te leven. Dit is afhankelijk van vele factoren, zoals bijvoorbeeld:
- Je beschikbare perceel;
- De eigen vleesconsumptie (als je geen lamsvlees lust, dan hoef je ook geen schapen te houden);
- Je beschikbare tijd. (elke ochtend een koe melken vergt meer energie en tijd als elke ochtend wat voer bij de kippen gooien).
Kijk naar je eigen mogelijkheden. Op een perceel van 1 hectare kun je een koe houden. Heb je slechts 100m2? Dan kun je het beter bij pluimvee houden.
Op onze website delen wij meer informatie over het houden van vleeskippen, koeien, schapen en varkens. Hier vind je wat je per dier nodig hebt.
Blog zelfvoorzienend leven
Op ‘t Brabants Boerderijtje delen wij regelmatig blogs met betrekking tot een zelfvoorzienend leven. Zo hebben we maandelijks een post over de zelfvoorzienende moestuin. Lees hier de edities van januari, februari, maart, april en mei.
Daarnaast delen we regelmatig informatie over:
Hier vind je alle informatie met betrekking tot het houden van vee.
Zelfvoorzienend in eigen vleesconsumptie
Leave a Reply